Bể than khổng lồ 210 tỷ tấn trải dài từ Phú Thọ đến Thái Bình, gấp 20 lần bể than Quảng Ninh

Bể than đồng bằng sông Hồng có diện tích trên 3.500km², nằm trong miền võng Hà Nội, trải dài từ Việt Trì (Phú Thọ) đến Tiền Hải (Thái Bình).

Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn vừa ký Quyết định số 625/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đến năm 2030, định hướng đến năm 2045 (Chiến lược phát triển TKV).

Mục tiêu tổng quát của chiến lược là phát triển TKV thành một tập đoàn kinh tế mạnh, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Nhà nước; giữ vững vị thế then chốt là một trong ba trụ cột về năng lượng, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia; khai thác bền vững, có kế hoạch đầu tư dài hạn và phù hợp với cam kết của Việt Nam về phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.

Tập đoàn hoạt động theo cơ chế thị trường, lấy hiệu quả kinh tế làm tiêu chí đánh giá chủ yếu, tự chủ, tự chịu trách nhiệm, cạnh tranh bình đẳng với các thành phần kinh tế khác theo quy định của pháp luật.

Theo định hướng phát triển, công tác thăm dò phải luôn đi trước một bước; thăm dò đánh giá trữ lượng than hiện có đảm bảo độ tin cậy phục vụ thiết kế khai thác kết hợp đẩy mạnh thăm dò các mỏ mới nhằm chuẩn bị nguồn tài nguyên tin cậy cho sự phát triển ổn định, lâu dài lĩnh vực sản xuất than.

Đồng thời, tập đoàn cũng đổi mới và áp dụng công nghệ thăm dò tiên tiến, đặc biệt đối với những khu vực có điều kiện địa chất phức tạp, độ sâu lớn; tiếp tục tìm kiếm đối tác nghiên cứu lựa chọn công nghệ, phương pháp thăm dò thích hợp để thăm dò Bể than đồng bằng sông Hồng.

Về khai thác, TKV tập trung phát triển các mỏ hầm lò quy mô lớn theo tiêu chí "Mỏ xanh, mỏ hiện đại, mỏ sản lượng cao, mỏ an toàn"; nâng cao hiệu quả khai thác lộ thiên, tối ưu hóa hệ số bóc giới hạn, phù hợp với điều kiện kinh tế - kỹ thuật và quy hoạch liên quan; thực hiện công tác đổ thải đất đá theo hướng tận dụng tối đa bãi thải trong.

Trong lĩnh vực khoáng sản, TKV đặt mục tiêu phát triển ngang tầm với ngành công nghiệp than, thông qua việc tăng cường thăm dò tài nguyên, đầu tư các mỏ mới, đa dạng hóa nguồn cung quặng/tinh quặng (hợp tác khai thác, nhập khẩu), đảm bảo nguyên liệu ổn định cho các nhà máy chế biến khoáng sản.

TKV sẽ chủ trì chuỗi sản xuất bô xít - alumin - nhôm, đóng vai trò dẫn dắt ngành công nghiệp nhôm Việt Nam, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực Tây Nguyên. Trên cơ sở đó, tập đoàn đầu tư mở rộng tổ hợp alumin Tân Rai, Nhân Cơ lên khoảng 2 triệu tấn alumin/năm/tổ hợp; xây dựng mới tổ hợp bô xít - alumin - nhôm Đắk Nông 2 với công suất 2 triệu tấn alumin/năm, 0,5 triệu tấn nhôm/năm; triển khai dự án nhà máy điện phân nhôm tại Lâm Đồng với công suất 0,5 triệu tấn/năm.

Đặc biệt, tập đoàn phấn đấu hoàn thành Nhà máy điện phân nhôm Đắk Nông 2 vào năm 2030, nhằm nâng cao giá trị chế biến sâu, góp phần đưa Đắk Nông trở thành trung tâm công nghiệp nhôm quốc gia.

Trước đó, vào tháng 7/2023, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 893 phê duyệt Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó đặt mục tiêu đưa vào vận hành thử nghiệm khai thác tại bể than Đồng bằng sông Hồng trước năm 2040.

Thực tế, việc xem xét, phê duyệt quy hoạch thăm dò, khai thác bể than này đã bắt đầu manh nha từ năm 2010.

Bể than Đồng bằng sông Hồng có diện tích trên 3.500km², nằm trong miền võng Hà Nội, trải dài từ Việt Trì (Phú Thọ) đến Tiền Hải (Thái Bình). Tính đến độ sâu âm 3.500m, trữ lượng ước tính khoảng 210 tỷ tấn than, gấp 20 lần bể than Quảng Ninh.

Tuy nhiên, tiềm năng tài nguyên và trữ lượng có khả năng khai thác thực tế là hai vấn đề hoàn toàn khác nhau. Bể than sông Hồng có điều kiện địa chất hết sức phức tạp, nằm trong vùng nhạy cảm về môi trường - xã hội, đồng thời chứa nhiều tài nguyên thiên nhiên và văn hóa, đặc biệt là tài nguyên nước và đất nông nghiệp. Khu vực này cũng có nhiều đứt gãy kiến tạo cỡ khu vực, trong đó phần lớn đang hoạt động, bao gồm đứt gãy sông Hồng, sông Chảy, sông Lô và Vĩnh Ninh.