Bão WIPHA rất mạnh đêm nay đổ bộ, giật cấp 14, các tỉnh sau đề phòng mưa lớn 1 tuần

Dự báo, rạng sáng 21/7, bão WIPHA đạt cấp 11, giật cấp 14.

Theo bản tin dự báo thời tiết mới nhất của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, sáng sớm ngày 18/7, áp thấp nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Philippines đã mạnh lên thành bão, có tên quốc tế là WIPHA.

Dự báo đến 1 giờ sáng ngày 20/7, bão có khả năng đi vào Biển Đông và mạnh thêm. Bão tiếp tục di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ 20–25 km/h.

Dự báo đường đi của bão WIPHA. Nguồn: Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia

Đến rạng sáng 21/7, bão WIPHA đạt cấp 11, giật cấp 14. Trong thời gian này, vùng biển phía Bắc khu vực Bắc Biển Đông chịu ảnh hưởng nghiêm trọng với gió mạnh, sóng cao 2,5–3,5 m, biển động rất mạnh.

Dự báo bão WIPHA có khả năng di chuyển về phía Bắc vịnh Bắc Bộ với xác suất 50-60%. Nếu kịch bản này xảy ra, khu vực Bắc Bộ cùng các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An có thể hứng chịu một đợt mưa lớn diện rộng từ ngày 20 đến 25/7, Baothanhhoa thông tin.

Vì sao bão WIPHA có thể gây mưa lớn?
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia dự báo năm 2025, Biển Đông có thể xuất hiện 11–13 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới, trong đó 5–6 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam. Mặc dù số lượng bão ít hơn năm 2024, thời tiết cực đoan vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và chuyển pha ENSO (từ El Niño sang La Niña).

Sự chuyển pha sang La Niña từ giữa năm 2024 làm giảm hoạt động bão ở Tây Bắc Thái Bình Dương so với trung bình, nhưng các cơn bão có xu hướng mạnh hơn và gây mưa lớn do nhiệt độ bề mặt biển cao (29–33°C) và điều kiện khí quyển thuận lợi.

Hiện tại, nhiệt độ bề mặt Biển Đông dao động từ 30-32°C, tạo điều kiện thuận lợi cho bão WIPHA tăng cường sức mạnh và mang theo lượng hơi nước lớn, dẫn đến mưa lớn khi bão di chuyển vào đất liền.

Theo các chuyên gia, biến đổi khí hậu đang làm tăng nhiệt độ đại dương và khí quyển, cung cấp nhiều năng lượng hơn cho các hệ thống thời tiết, khiến các cơn bão như WIPHA có khả năng gây mưa lớn và cực đoan hơn.

Nhiệt độ bề mặt nước biển cao khiến bão mạnh và gây mưa lớn – vì sao?
Nhiệt độ bề mặt nước biển (SST – Sea Surface Temperature) cao đóng vai trò quan trọng trong việc gia tăng sức mạnh của bão và khả năng gây mưa lớn. Đó là vì:

Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu
Biến đổi khí hậu làm tăng nhiệt độ bề mặt nước biển toàn cầu, đặc biệt ở Tây Bắc Thái Bình Dương. Năm 2025, nhiệt độ biển dao động 29–33°C, cao hơn trung bình lịch sử, cung cấp thêm năng lượng cho bão.

Các quan sát từ vệ tinh cho thấy nhiệt độ bề mặt biển trong bốn thập kỷ qua đã ấm lên với tốc độ nhanh hơn. Nguồn: Environmental Research Letters/2025

Nhiệt độ biển cao kết hợp với các yếu tố như chuyển pha La Niña (dự báo từ cuối 2024 đến 2025) làm tăng khả năng xảy ra các hiện tượng thời tiết cực đoan, bao gồm mưa lớn và bão mạnh hơn.

Cung cấp năng lượng cho bão
Bão nhiệt đới, như bão WIPHA, hình thành và phát triển nhờ năng lượng nhiệt từ nước biển. Nhiệt độ bề mặt nước biển cần ít nhất 26,5°C (thường từ 29–33°C ở Tây Bắc Thái Bình Dương) để tạo điều kiện cho sự đối lưu mạnh, hình thành các xoáy thuận nhiệt đới.

Nước biển ấm làm tăng tốc độ bốc hơi, đưa một lượng lớn hơi nước vào khí quyển. Hơi nước này ngưng tụ ở độ cao lớn, giải phóng nhiệt ẩn (latent heat), cung cấp năng lượng để bão duy trì và tăng cường độ.

Nhiệt độ biển càng cao, lượng hơi nước bốc lên càng nhiều, khiến bão mạnh hơn với gió giật cấp cao hơn.

Tăng cường lượng hơi nước trong khí quyển
Hơi nước là nguyên liệu chính tạo ra mưa. Nhiệt độ biển cao làm tăng lượng hơi nước trong hoàn lưu bão, dẫn đến sự hình thành các đám mây đối lưu dày đặc (cumulonimbus).

Khi hơi nước ngưng tụ, nó tạo ra lượng mưa lớn, đặc biệt khi bão di chuyển vào đất liền hoặc gặp địa hình như miền núi Bắc Bộ.

Tăng cường đối lưu và hoạt động thời tiết cực đoan
Nhiệt độ biển cao làm không khí phía trên mặt biển ấm lên, tạo sự chênh lệch nhiệt độ lớn giữa mặt biển và tầng cao khí quyển. Điều này thúc đẩy các luồng không khí nóng bốc lên mạnh mẽ, hình thành các dải mây mưa lớn trong hoàn lưu bão.

Chưa kể, nhiệt độ biển cao không chỉ giúp bão hình thành mà còn duy trì và tăng cường độ, dẫn đến gió mạnh hơn và mưa lớn hơn.